top of page

Metal Mondays: To las or not to las?

Bijgewerkt op: 3 nov. 2020

Bij Iron Workx houden wij van metaal... Metaal is mooi, bewerkbaar en al sinds mensenheugenis in gebruik door ons homo sapiens. Vanaf de tijd dat ertsen zijn ontdekt wordt deze grondstof bewerkt tot nuttige gebruiksartikelen en later in de tijd zelfs veelvuldig gebruikt als kunst en in de architectuur. Het bewerken en versmelten van metal

en komt tot uiting in het lassen en smeden, en laat dit nu juist onze passie zijn...


Maar... wat is lassen en smeden nu eigenlijk?, hoe is het ontstaan?, wat kun je er mee?, en welke technieken zijn er? Deze blog in een serie van twee over onze passie, geeft een verklaring aan het prachtige fenomeen genaamd lassen…


Wat... is de vraag


Vrijwel iedereen heeft er wel eens iets over gehoord over het bestaan van lassen, of is op zijn minst in aanraking gekomen met producten die gemaakt zijn met lassen in het productieproces. Je fiets, je auto, de bus die je neemt of de toegangspoort van je lokale sportvereniging. Allemaal zijn zij een resultaat van één of meerdere lashandelingen uitgevoerd door mens of machine. Maar wat is lassen dan nu eigenlijk?


De dikke Vandale hanteert de volgende definitie (die overigens vrij correct omschreven is):


las·sen (laste, heeft gelast)

1 (van metalen) door druk of samensmelting van de randen verenigen

2 verbinden


De definitie van Van Dale zegt het al, lassen is het verbinden van twee materialen tot één geheel. Vanuit deze omschrijving kun je tot de conclusie komen dat lassen dus niet alleen van toepassing is op ijzer en metaal en dat is geheel correct. Alles dat 2 materialen verbindt tot één geheel, heet lassen.

Het lassen vindt plaats door het versmelten van materialen onder invloed van hoge temperaturen. Door de temperatuur wordt het materiaal op de verbindingsplaats in vloeibare toestand gebracht, waarna er nieuw materiaal (meestal in dezelfde samenstelling) wordt toegevoegd. Als resultaat hiervan ontstaat er een continuïteit tussen de te verbinden delen, het wordt één geheel. Dit in tegenstelling tot het solderen, waar enkel materiaal wordt toegevoegd, smelt bij het lassen ook het materiaal van het werkstuk en niet enkel het toevoegmateriaal.


A life changer


Zoals ik al aangaf in de intro van dit blog bestaat lassen al sinds mensenheugenis. Lassen, geloof het of niet, dateert al vanaf de brons- en ijzertijd in Europa en Midden-Oosten. Het mooie is dat lassen toen echter bestond uit smeden, onze passie nummer twee.


Destijds werd bij het smeden door de smid net zo lang op ijzer gehamerd tot twee delen uit één geheel bestonden, een zeer intensief proces. Dit proces werd tot in de 16e eeuw jarenlang op dezelfde manier uitgevoerd tot kennisoverdracht vergemakkelijkt werd door de boekdrukkunst. Thank you Mainzer Johannes Gutenberg...


In de 16e werd het eerste boek gepubliceerd (door Vannoccio Biringuccio) over smeden en metallurgie en dit met grote gevolgen... Door deze ontwikkelingen werden vaklieden zeer geoefend in het proces met als gevolg dat de industrieën hard groeide in de te komen eeuwen. Een kleine skip voorwaards...

In 1801 werd de elektrische boog ontdekt en je raadt het al, de 19e eeuw werd de eeuw van deze vorm van lassen. Weer een eeuw later, in 1901, bedacht men een aantal verschillende verbeteringen zoals de beklede elektrode, welke zorgde voor een stabielere stroomboog en dus meer controle. Eind 19e eeuw werden nieuwe lastechnieken zoals weerstandslassen en autogeenlassen ontwikkeld waarbij het autogeenlassen in die tijd meer werd gebruikt door de lage kosten en de compactheid.


Door het verder ontwikkelen van de nu bestaande technieken (het extrusieproces) werd het booglassen goedkoper en daardoor meer mainstream dan autogeenlassen. Zoals het gaat met marktwerking en industrie, wat goekoper is en meer winst oplevert wordt dé methode van gebruik, zodoende, werd deze methode verkozen boven de ander.

Again kleine skip forward...

Tijdens de periode van WO2 werden verschillende grote ontdekkingen gedaan. Dit niet geheel onverwacht aangezien er een wedloop op wapens en techniek gaande was. Even terzijde, in deze periode zijn belangrijke ontdekkingen zoals het machinegeweer, de straaljager en de atoombom gedaan.. Op het gebied van lassen is hier het automatisch lassen ontwikkeld in de vorm van TIG- en plasmalassen. Tanks en Panzers moesten immers snel geproduceerd kunnen worden.

De laatste ontdekking wat betreft lastechnieken werd gedaan in 1958 in de vorm van MIG- en MAG-lassen. Dit is het lassen met een constant toegevoerde draad.

Resumé een blik op de geschiedenis en ontwikkeling van het lassen in al zijn vormen..


It's all about the technique...


We weten nu al een stuk meer over lassen en het ontstaan hiervan. Er is een scala aan termen gebruikt en ik weet het, jargon is soms lastig om te begrijpen. Om deze reden een inzicht in de lastechnieken en welke het meest gebruikt worden (TIG, MIG/MAG en Elektrode lassen).. De keuze voor een techniek wordt bepaald door o.a. van het materiaalsoort, het type constructie en de lashouding.

TIG-lassen: TIG staat voor (Tungsten Inert Gas) en is een handmatig lasproces, waarbij het smeltbad wordt beschermd door een inert-gas. Tungsten is de Engelse benaming voor Wolfraam dat hier gebruikt wordt bij de elektrode. TIG-lassen behoort tot de categorie 'elektrisch booglassen'. Deze techniek werkt met een niet-afsmeltende elektrode. Soms worden er nog andere stoffen toegevoegd om de kwaliteit van de lasboog te verbeteren. Het Lastoevoegmateriaal wordt bij deze techniek, handmatig, in het smeltbad toegevoegd.


MIG/MAG-lassen: MIG- en Mag-lassen zijn twee technieken die verschillen maar waarbij een zelfde soort techniek wordt gehanteerd, maar de gebruikte gassen verschillen. De afkortingen staan voor Metal Inert Gas / Metal Active Gas. Deze gebruikte techniek wordt gerekend tot elektrisch booglassen en werkt met een afsmeltende elektrode. Bij dit lasproces wordt tijdens het lasproces constant mechanisch een draad aangevoerd. Op deze manier vormt zich een spanningsboog tussen draad en het werkstuk. De draad dient enerzijds als elektrode en anderzijds smelt deze af en doet daarnaast dienst als een toevoegmateriaal. Het is tegenwoordig een van de meest gebruikte lasmethode...


Elektrodelassen: Booglassen wordt uitgevoerd met een beklede elektrode en behoort tot het elektrisch booglassen. Er wordt bij deze techniek een afsmeltende elektrode gebruikt en er wordt gewerkt zonder beschermend gas toegevoegd. Door de elektrische boog die tijdens het lassen gevormd wordt is de elektrode in staat te smelten en de las mogelijk te maken. Een elektrode bestaat hierbij uit een metalen kerndraad en bekleding. Door de stoffen in de bekleding komen er tijdens het lassen gassen vrij die helpen de boog in stand te houden en daarnaast het vloeibare materiaal beschermen tegen de invloeden van de omgeving.


Zo.. Je bent nu weer verrijkt aan kennis en geënthousiasmeerd van het lassen :-). Check eens ons aanbod lassen, wij helpen jou graag een topper te worden...


Join the craft....







Recente blogposts

Alles weergeven

Comments


bottom of page