Maandag staat bij Iron Workx in het teken van metaal daarom weer een nieuw deel van ons terugkerende blog: Metal Mondays. In het vorige blog: To las or not to las? is er algemeen ingegaan op het lassen, de geschiedenis en welke lastechnieken er zoal zijn.
Dit blog gaat dieper in op het lassen, waarbij je na het lezen van dit blog weet:
- Welke lastechnieken waarvoor geschikt zijn;
- Wat de meest voorkomende lasverbindingen zijn;
- Hoe je je het beste kunt bekwamen in het lassen.
It’s all about the technique
Zoals in het schema hieronder te zien is, zijn er een redelijk aantal verschillende lastechnieken mogelijk als je wilt gaan lassen. In dit blog worden niet alle technieken toegelicht, worden de technieken besproken die van belang zijn wanneer je zelf wilt starten met lassen en die je goed thuis kunt uitvoeren. Schematisch gezien zijn er 2 hoofdmethodes te herkennen in het lassen. Dit zijn het smelt- en druklassen.
Bij het smeltlassen wordt door een elektrische boog of autogene vlam een smeltbad gemaakt dat bestaat uit gesmolten materiaal van je werkstuk en aangevoerd elektrode materiaal. Bij druklassen worden de te lassen delen met grote druk tegen elkaar gehouden waarna stroom erdoorheen word geleid welke warmte creëert. Door dit proces ontstaat een las.
De drie meest gebruikte vormen van smeltlassen zijn: het booglassen met beklede elektrode (meestal een rutielelektrode), het argon-arc lassen ofwel TIG-lassen en het co2 lassen (met een actief of inactief tijdens het lassen ofwel MIG/MAG-lassen. In het onderstaande schema hoe de verschillende methodes zich verhouden binnen het lassen.
Lassen met beklede elektrode
Deze vorm van lassen is een van de meest gekozen techniek door een beginnend lasser. Het is een vrij goedkope methode en ontleent zich goed voor snelle reparaties of onderhoudswerkzaamheden binnen of buiten. Een gemiddelde doos rutiel elektroden kost rond de € 30,- voor over de 100 stks. Een elektrisch lasapparaat is al aan te schaffen voor € 70 op het web. De meeste DHZ-winkels verkopen echter ook lasapparaten. Dit is zeker handig als je nog wat extra advies wilt inwinnen.
De meest gebruikte materialen zijn bij het elektrodelassen staal en RVS in verschillende vormen en maten. Afhankelijk van de gekozen basis van de elektrode is het ook mogelijk om gegalvaniseerd materiaal te lassen met deze methode.
De werkwijze ziet er als volgt uit: de lasser maakt een vloeiende beweging over het te lassen materiaal, met een korte afstand tussen werkstuk en elektrode. Door de hitte die vrijkomt bij de gecreëerde spanningsboog zal de elektrode afsmelten en een smeltbad creëren op het werkstuk. Het werkstuk zal ook voor een gedeelte afsmelten en zodoende wordt er een geheel gecreëerd. In de afbeelding hieronder zie je grafisch weergegeven hoe het lassen met een beklede elektrode werkt.
TIG-lassen
Deze vorm van lassen is geen gemakkelijke bezigheid en vergt redelijk wat laservaring samen met een stabiele hand. Bij TIG-lassen werkt men met 2 handen tegelijk, waarbij de ene hand met een constante beweging het toevoegmateriaal wordt geleverd en de andere hand het lasapparaat vast heeft. De laselektrode bestaat uit wolfraam en dit heeft een zeer hoge smelttemperatuur. De spanningsboog hierbij bereikt een temperatuur van 14.000 graden Celsius en het smeltbad een temperatuur van rond de 6000 graden. Maar, door de werking van het beschermende gas wordt de elektrode minder warm dan het werkstuk zelf.
TIG-lassen wordt vaak toegepast bij het restaureren van auto’s omdat deze vorm van lassen een zeer mooie lasnaad oplevert. Veel gebruikte materialen zijn hooggeleerd staal, RVS of aluminium. Een TIG-lasapparaat is duurder dan een elektrisch lasapparaat omdat hier bijv. ook nog met een gastoevoer wordt gewerkt. Beginnend bij € 2-300,- kun je een TIG-lasapparaat aanschaffen.
MIG/MAG-lassen
Bij deze vormen van lassen wordt er gewerkt met een constant mechanisch aangevoerde draad. De draad dient zowel als elektrode als afsmeltmateriaal (toevoegmateriaal. De draad wordt aangevoerd door de lastoorts heen. Dit is te zien in de afbeelding beneden. Tegenwoordig is MIG/MAG-lassen vanwege commerciële redenen meest gebruikte vorm van lassen. Het verschil tussen de twee technieken is het gebruikte gas.
Het MIG/MAG lassen kent redelijk wat voordelen. Zo is het op veel staalsoorten toepasbaar. Het laat zich in vrijwel in alle denkbare posities uitvoeren en is door de aanvoer van de draad een snelle manier van lassen. Als men met CO2 gaat lassen (MAG) dan is dit ook een goedkopere manier van lassen. MIG/MAG-lassen heeft echter ook een aantal nadelen. Het is niet geschikt om buiten uit te voeren doordat de wind een ongunstige werking heeft op de plasmaboog. De apparatuur om deze vorm van lassen uit te voeren neem redelijk wat plaats in waardoor het minder mobiel is, tot slot komen er vaker lasspetters die zich op het werkstuk vast kunnen zetten. Het is daarom raadzaam om bij deze vorm van lassen brandvertragende kleding te dragen. Een MIG/MAG lasapparaat schaf je aan beginnend bij prijzen van rond de 150€.
Soorten lasverbindingen
Je hebt gekozen voor een lastechniek en wilt aan de slag. Er zijn veel verschillende lasverbindingen die je kunt maken. Allemaal afhankelijk van het werkstuk dat je gaat maken en waarvoor de las dient. Hieronder een korte omschrijving van de meest voorkomende verbindingen.
Stuiklas
Dit is een kopse las. Deze techniek is het dichtlassen van een naad tussen twee delen metaal. Veel voorkomend als er buizen of plaatmateriaal wordt gelast.
Overlaplas
Dit is een las die gebruikt wordt bij twee overlappende platen. Het gaat bij deze las niet om de stevigheid, maar enkel om te zorgen dat er geen licht binnenkomt.
Oplas
Deze lastechniek wordt veel gebruikt bij versleten producten, neem als voorbeeld een versleten chassis. In plaats van onderdelen te vervangen wordt er door deze techniek een versleten stuk ondersteund door een nieuwe las. Daarnaast kan dit afgesleten dikte aanvullen tot de gewenste dikte.
De T-las
Deze lastechniek wordt gebruikt als je twee metaaldelen haaks op elkaar wilt verlassen. Hierbij wordt er aan beide kanten gelast voor een sterke verbinding. De eindvorm van het werkstuk heeft de vorm van een T.
De Hoeklas
Deze lastechniek wordt gebruikt als je twee metalen loodrecht op elkaar hebt staan en deze aan elkaar wilt lassen. Hierdoor ontstaat een L-vorm. Er kan zowel binnen als buiten als binnen en buiten gelast worden.
De beste manier om te starten met lassen
Als je wilt beginnen met lassen is het goed om eerst stil te staan bij wat je wilt gaan lassen en of je dit binnen of buiten wilt gaan doen. Dit bepaalt al voor een groot deel met welke techniek je gaat beginnen. Mijn advies is om te starten met elektrisch booglassen waarbij gebruik wordt gemaakt van een rutiel elektrode. Dit is een goedkope manier om te beginnen en daarmee ben je in staat om te ervaren of lassen echt iets is waar je plezier uit haalt. Er zijn verschillende fora op het web waar tips en tricks te vinden zijn over het starten met lassen. Echter, als je het goed in de vingers wilt krijgen is het volgen van een lascursus de best optie. Op deze manier hoef je nog geen lasmaterialen aan te schaffen, leer je de beste technieken aangereikt door professionals.
Heb je interesse om een lascursus te volgen? Neem eens een kijkje in het cursusaanbod van Iron Workx: https://rafaelconsten.wixsite.com/ironworkx/cursus-lassen We helpen je graag verder..
Volgende week in onze Metal Mondays blog: Het smeden van messen
Comments